آرایه های ادبی
آرایه های ادبی در لغت به معنای صنایع ادبی یا صنایع بدیع هستند. به عبارت دیگر، آرایه های ادبی عبارتند از فنون و شیوه هایی که به کار بردن آنها در سخن، بر زیبایی و جلوه های هنری آن می افزاید.
آرایه های ادبی را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
- آرایه های ادبی لفظی که بر موسیقی و آهنگ کلام می افزاید.
- آرایه های ادبی معنوی که بر معنا و مفهوم کلام می افزاید.
از جمله آرایه های ادبی لفظی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جناس: آوردن دو یا چند کلمه با تلفظ یکسان، اما با معانی متفاوت در یک بیت یا عبارت.
- سجع: آوردن کلماتی که در پایان جمله ها یا بیت ها، به لحاظ آوایی، دارای هماهنگی و شباهت هستند.
- ترصیع: آوردن کلماتی که در پایان جمله ها یا بیت ها، به لحاظ آوایی، دارای هماهنگی و شباهت هستند و حروف تکرار شونده آنها نیز در پایان جمله ها یا بیت ها قرار می گیرند.
- موازنه: آوردن کلماتی که در پایان جمله ها یا بیت ها، به لحاظ آوایی، دارای هماهنگی و شباهت هستند و حروف تکرار شونده آنها در وسط جمله ها یا بیت ها قرار می گیرند.
- تکریر: تکرار یک کلمه یا عبارت در یک بیت یا عبارت.
- مراعات نظیر: آوردن دو یا چند واژه یا عبارت که با یکدیگر ارتباط معنایی دارند، در یک بیت یا عبارت.
- حسن تعلیل: آوردن علتی غیر واقعی و خیالی برای پدیده ای طبیعی یا انسانی.
از جمله آرایه های ادبی معنوی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشبیه: آوردن دو چیز که دارای شباهتی هستند، به یکدیگر و بیان آن شباهت با استفاده از کلماتی مانند «مثل»، «مانند»، «به سان»، «چون»، «همچون»، «به حکم»، «همچو»، «به مانند»، «به منزله» و…
- استعاره: آوردن یکی از دو مشبه یا مشبه به در مقام دیگری، بدون ذکر قرینه.
- مجاز: به کار بردن لفظی به جای لفظی دیگر، به دلیل وجود قرینه ای که نشان دهنده ارتباط معنایی بین دو لفظ است.
- کنایه: آوردن لفظی به جای لفظی دیگر، به گونه ای که معنای مورد نظر، معنای اصلی لفظ نباشد، بلکه معنای مجازی آن باشد.
- اغراق: بیان چیزی بیش از حد معمول یا کمتر از حد معمول.
- تخیل: ایجاد تصویری ذهنی در ذهن خواننده یا شنونده.
- ایهام: به کار بردن کلمه ای با دو یا چند معنی در یک بیت یا عبارت.
- تلمیح: اشاره به داستان، واقعه، آیه یا حدیثی در یک بیت یا عبارت.
- تضمین: آوردن بخشی از سخن دیگری در سخن خود.
آرایه های ادبی در آثار ادبی فارسی، نقش مهمی در زیبایی و جلوه های هنری آنها دارند. آشنایی با این آرایه ها، کمک می کند تا ما از آثار ادبی فارسی، لذت بیشتری ببریم.
بیشتر بخوانید : نصاب مودم در کرج | 09122649321
خلاصه آرایه های ادبی
تشبیه
تشبیه از آرایه های ادبی است که در آن دو چیز که در یک یا چند صفت مشترک هستند، به یکدیگر مانند می شوند. برای مثال:
- شعر حافظ:
زاهد و عابد و ریاکار و صوفی همه در صفند و نظاره گرند که آفتاب حسن تو برآید تا بر رخسار چرخ بنشیند
در این بیت، حافظ چهره یار خود را به آفتاب تشبیه می کند. هر دوی این ها دارای نور و روشنی هستند.
استعاره
استعاره از آرایه های ادبی است که در آن یکی از دو مشبه یا مشبه به در مقام دیگری، بدون ذکر قرینه، به کار می رود. برای مثال:
- شعر سعدی:
بوی جوی مولیان آید همی یاد یار مهربان آید همی
در این بیت، سعدی بوی جوی مولیان را به یار مهربان خود تشبیه می کند. اما به جای آوردن کلمه «تشبیه»، آن را به صورت استعاره بیان می کند.
کنایه
کنایه از آرایه های ادبی است که در آن کلمه ای به جای مفهومی دیگر به کار می رود. برای مثال:
- شعر حافظ:
شراب بخور که عمر می گذرد
در این بیت، حافظ «شراب» را به جای «زندگی» به کار می برد.
تمثیل
تمثیل از آرایه های ادبی است که در آن از یک داستان یا حکایت برای بیان مفهومی دیگر استفاده می شود. برای مثال:
- شعر سعدی:
مثنوی معنوی
در این شعر، مولانا از داستان های مختلف برای بیان مفاهیم عرفانی استفاده می کند.
ایهام
ایهام از آرایه های ادبی است که در آن کلمه ای دارای دو یا چند معنی است. برای مثال:
- شعر حافظ:
ای نسیم سحر خرام شمالی به رفیق بد مگو راز یار مدام
در این بیت، کلمه «شمالی» می تواند به معنی «باد شمالی» یا «کسی که اهل شمال ایران است» باشد.
حس آمیزی
حس آمیزی از آرایه های ادبی است که در آن از یک حس برای توصیف حس دیگر استفاده می شود. برای مثال:
- شعر حافظ:
ای گلستان حسن و ای بوستان دل آرا ای نسیم سحر خرام شمالی
در این بیت، حافظ از حس بویایی برای توصیف حس بینایی استفاده می کند.
تخیل
تخیل از آرایه های ادبی است که در آن نویسنده یا شاعر تصویری ذهنی در ذهن خواننده یا شنونده ایجاد می کند. برای مثال:
- شعر حافظ:
ای نسیم سحر خرام شمالی به رفیق بد مگو راز یار مدام
در این بیت، حافظ تصویری ذهنی از نسیم شمالی که به سراغ یار می رود، در ذهن خواننده ایجاد می کند.
سایر آرایه های ادبی
علاوه بر آرایه های ادبی ذکر شده در بالا، آرایه های ادبی دیگری نیز وجود دارند که در آثار ادبی فارسی به کار می روند. برخی از این آرایه ها عبارتند از:
- جناس
- سجع
- ترصیع
- موازنه
- تکریر
- مراعات نظیر
- حسن تعلیل
- تلمیح
- تضمین
آشنایی با آرایه های ادبی می تواند به ما کمک کند تا آثار ادبی فارسی را بهتر درک کنیم و از زیبایی آنها لذت ببریم.
آرایه های ادبی به انگلیسی
آرایه های ادبی فارسی
آرایه های ادبی هشتم
نمونه سوال آرایه های ادبی هشتم با جواب
آرایه های ادبی pdf
دانلود رایگان جزوه آرایه های ادبی
نمونه سوالات فارسی هشتم فصل به فصل با جواب
سوالات فارسی هشتم با جواب pdf گاما
آرایه های ادبی هشتم pdf
نمونه سوال آرایه های ادبی نهم با جواب
آموزش تمام آرایه های ادبی فارسی هشتم
دانلود جزوه آرایه های ادبی حرف آخر
دانلود رایگان pdf کتاب آرایه های ادبی
خلاصه آرایه های ادبی pdf
تمام آرایه های ادبی با مثال pdf دوازدهم
دانلود کتاب آرایه های ادبی pdf نشر الگو
دانلود رایگان pdf کتاب آرایه های ادبی
آرایه های ادبی کنکور pdf
تمام آرایه های ادبی با مثال pdf دوازدهم
برای دانلود و خرید کلیک کنید
نیازمندی های رایگان، آگهی‌های خرید، فروش نو و دست دوم و کارکرده